به گزارش شمالغرب ،برنامه تلویزیونی «شناسنامه» امروز، به مرور سوابق یکی از فعالان عرصه سیاست و فرهنگ بعد ازانقلاب پرداخت.

مدیریت عبدالله جاسبی بر یکی از بزرگترین نهادهای علمی کشور در طی حدود 30 سال و حضور طولانی‌اش در این نهاد و هم چنین بررسی فعالیت های سیاسی وی از سال 1340 و 1341 در این برنامه از برنامه‌های شناسنامه مورد بررسی قرار گرفت که مشروح این برنامه را در زیر می‌خوانید:

مجری: آقای جاسبی! بعد از دو سال کنار رفتن از مسؤلیت در دانشگاه آزاد به چه کاری مشغول هستید و چه فعالیتی را انجام می دهید؟

جاسبی: کارهای زیادی دارم که انجام بدهم بزرگترین و مهم‌ترین کارم تدریس در دانشگاه علم و صنعت است و در حال حاضر چند دانشجوی دکتری دارم در کنار آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای مرکزی و نهادهای دیگر فعالیت می کنم و درخدمت عزیزان هستم و در دانشگاه آزاد اسلامی عضو هیأت موسس و هیأت امنا می‌باشم و یکی از کارهایی که جدیدا شروع کرده‌ایم نیز تدوین و نگارش تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی است که از طرف هیأت موسس به من محول شده است. یک سری کارها هم از گذشته داشته ایم از جمله تاریخ حزب جمهوری اسلامی که پنج جلدش تا به حال بیرون آمده و فکر می‌کنم چهار یا پنج جلد دیگر هم باقی مانده است که باید روی آن کار شود تا به نتیجه برسد.

مجری: آیا هنوز برای تحقیق و تفحص به مجلس رفت و آمد دارید؟

جاسبی: یکی دو بار رفته‌ام و خیلی خوب بوده است. سئوالاتی کرده اند و ما هم جواب داده‌ایم و مشکلی هم پیش نیامده است.

مجری: آیا تا به حال به نتیجه خاصی هم رسیده‌اند و چیز خاصی بیان شده است؟

جاسبی: نخیر. این موضوع دیگر خود مجلس است که باید تمامش کنند ولی من استقبال کردم و خیلی خوشحالم از این که چنین کاری صورت گرفته است.

مجری: به نظر شما اموال دانشگاه آزاد اسلامی متعلق به چه کسی است؟ آیا متعلق به دانشجویانی است که سال‌های سال درس خوانده‌اند و شهریه داده‌اند و به نوعی به ثروتمند شدن و قدرتمند شدن دانشگاه آزاد کمک کردند یا متعلق به دولت و نهادهای دولتی و حاکمیتی است که کمک هایی به این دانشگاه داشته‌اند یا این اموال به اعضای هیأت امنا و هیأت موسس که سنگ بنای دانشگاه آزاد را گذاشته اند تعلق دارد؟

جاسبی: اموال این دانشگاه متعلق به هیچ فرد خاصی نیست نه اعضای هیأت موسس نه اعضای هیأت امنا نه دانشجویان و نه استادان و نه هیچ کس دیگر. اموال دانشگاه آزاد اسلامی چه در اساسنامه قبلی  و چه در اساسنامه فعلی‌اش متعلق به مردم ایران و ملت ایران است به این ترتیب که هیچ کس نمی‌تواند از این اموال برای خود مصرف کرده، ضبط کرده و به نام کند البته هر کس کار می‌کند حقوقی می‌گیرد این بحثش جدا است اما این اموال متعلق به همه مردم است و درست است که غیر دولتی است ولی غیر انتفاعی است در اساسنامه هم پیش بینی شده است اگر روزی هم دانشگاه انحلال پیدا کند اموال در اختیار ولی فقیه قرار می گیرد البته در اساس نامه قبلی هم بود که در اختیار آموزش عالی کشور قرار خواهد گرفت ولی در هر حال هیچ وقت متعلق به فردی نبوده و نیست.

مجری: دوست داریم از زبان خودتان بشنویم. زیرا جالب بود که گفتید من از تحقیق و تفحص استقبال می کنم در صورتی که اوایل نسبت به تحقیق و تفحص موضع زیادی داشتید.

جاسبی: من هیچ وقت موضعی نداشتم دو بار تحقیق و تفحص را مطرح کردند یکی سال 84 بود به نتیجه رساندند و آن‌ها چیزی نداشتند و گزارشی هم ندادند و یکی هم الان هر دو را استقبال کرده‌ایم و برای همه سؤالات هم پاسخ داشته‌ایم من هیچ وقت موضعی نداشتم و خوشحالم و معتقدم که تحقیق و تفحص هرچه بیشتر انجام شود به نفع ما است زیرا به آنچه عمل کرده‌ایم اعتقاد داشته‌ایم و داریم و معتقدیم هرچه موضوعات شفاف و روشن‌تر شود برای مردم هم بهتر است.

مجری: چقدر در زمان 29 سال مدیریت خود اهل لابی و بد و بستان بوده اید؟

جاسبی: 29 سال نبوده 2 ماه از 30 سال کمتر بوده اما مدیریت من فقط در دانشگاه آزاد اسلامی نبود من از اول پیروزی انقلاب اسلامی مسوؤلیت‌های مختلفی داشتم که دانشگاه آزاد اسلامی آخرین و طولانی‌ترینش بوده است اما هیچ وقت بده و بستانی شخصی با کسی نداشته‌ایم البته بده بستان را باید تعریف کرد فرض کنید آدم‌های خیری بوده‌اند که آمده‌اند زمین و امکاناتی به دانشگاه‌ها داده‌اند و ما نیز هیچ وقت در قبال این امکانات کار خلاف و غیر قانونی نکرده‌ایم و همواره قانون‌مند عمل کرده ایم و روی این قانون‌مداری هم محکم ایستاده‌ایم در این میان روابط و تعامل خوبی با نمایندگان مجلس و مسئولان نظام داشته‌ایم و در عین حال در چارچوب مقررات و ضوابط کارمان را پیش برده‌ایم.

مجری: یک چیزی از شما در جلسه شورای مرکزی دانشگاه آزاد در اردیبهشت سال 88 نقل شده که گفته‌اید این همه ما به نمایندگان مجلس سرویس می دهیم متقابلا آن‌ها باید از ما حمایت کنند و نباید جاده یک‌طرفه باشد. آیا این جمله را شما گفته‌اید؟

جاسبی: از صحبت من یک قسمت را گفته‌اند و یک قسمت را نگفته‎‌اند. صحبت من این بود که به طور مثال بعضی‌ها مشکلاتی در واحدهای ما داشتند مثلا فرض کنید ما یک زمینی را گرفته بودیم و بعد از اینکه پولش پرداخت کرده بودیم و کارهایش انجام می شد به اشکالی برخورد می‌کردیم به طور مثال سند به نام دانشگاه زده نمی‌شد البته چنین اتفاقاتی کم پیش می‌آمد اما خب طبیعتا چنین مسائلی هم وجود داشت چون تعداد واحدها زیاد بود و در سراسر کشور گسترده بود بالاخره از این مسائل هم ممکن بود پیش بیاید یا مشکلات دیگری اتفاق می‌افتاد ما در آن‌جا این مسأله را مطرح کردیم که ما با نمایندگان مجلس شورای اسلامی تعامل داریم و آن‌ها هم با ما رابطه ی خوبی دارند من مرتب به مجلس می‌روم و نمایندگان مسائل حوزه شان را مطرح می‌کنند و من می‌شنیدم و تا جایی که امکان داشت و در چارچوب ضوابط بود به مسائل‌شان توجه می‌کردم و در کنار آن‌ها ما نیز از آن‌ها توقع داشتیم که اگر مشکلی پیش می‌آید و باید از حقوق دانشگاه دفاع شود آن‌ها نیز کمک کنند این موضوعی که مطرح شد تنها همین موضوع بوده اما بعضی آمدند و از این موضوع سوء استفاده کردند اگرنه ما کار خاصی نداشتیم که مثلا من گفته باشم که جاده یک طرفه. همان طور که ما به خواسته‌های نمایندگان در حوزه انتخابی‌شان برای توسعه دانشگاه یا رشته ها توجه می کردیم آن‌ها هم می بایست به دانشگاه کمک می کردند. ما مسأله شخصی با کسی نداشتیم و این بحث‌ها همه بحث دانشگاه بود.

مجری: چطور دوباره به هیأت امنا بازگشتید؟ چندسالی هیأت امنا و هیأت موسس نبودید و دوباره برگشتید آیا درست است؟

جاسبی: من موقعی که رئیس دانشگاه بودم عضو هیأت امنا بودم از ابتدا هم که عضو هیأت موسس بودم ولی بعدش هم تغییر و تحولاتی صورت گرفت زمانی که رئیس عوض شد من دیگر نمی توانستم عضو هیأت امنا باشم مگر اینکه جزء کسانی باشم از طرف هیأت موسس. منتها چون رئیس فعلی دانشگاه که قبلا عضو هیأت امنا بود دیگر به عنوان عضو هیأت موسس در هیأت امنا حضور نداشت جای یک نفر خالی بود و مرا معرفی کردند.

مجری: آیا می توان گفت که در واقع علقه‌ شما به آقای هاشمی رفسنجانی روی این موضوع تأثیر گذاشته است؟

جاسبی: خیر! البته روابط ما خوب بوده است ولی خب من فقط چند صباحی عضو هیأت امنا نبودم.

مجری: سابقه‌ی آشنایی شما با آقای هاشمی رفسنجانی به کجا بر می گردد؟ آیا این سابقه متعلق به قبل از انقلاب است؟

جاسبی: من قبل از انقلاب با شهید بهشتی و شهید باهنر آشنایی داشتم و با آقای هاشمی رفسنجانی بعد از پیروزی انقلاب و در شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی  آشنا شدم.

مجری: به نظر می‌آید که قبل از انقلاب شما در دوره متوسطه با چند از تن دوستانتان یک گروه مذهبی و انقلابی تشکیل داده‌اید و با همان گروه به دیدار امام رفته‌اید آیا درست است؟

جاسبی: بله

مجری: چه کسانی در این گروه بودند؟

جاسبی: ما سال آخر دوره متوسطه بودیم که در حقیقت می‌توان گفت آخرین روزهای سال 1341 بود. روزی که به مدرسه فیضیه حمله کردند و سالگرد شهادت امام صادق علیه السلام بود ما به قم رفته بودیم.

ما گروهی تشکیل داده بودیم که شش- هفت نفر عضو گروه بودند که از آن تعداد سه چهار نفر در قید حیات هستند و اتفاقا از نیروهای معتقد به انقلاب و نظام هستند و یکی دو نفر نیز فکر می‌کنم که فوت کرده‌اند. دو نفر از این گروه مأمور شدیم تا با حضرت امام صحبت کنیم و مجوز مبارزه مسلحانه بگیریم.

من و یک نفر دیگر به نام حاج صادق که البته فامیلی‎اش حاج صادق بود دو نفره به منزل امام در قم رفتیم بعد از ظهر بود که حضرت امام تشریف آوردند و مداحان آمدند و متن‌هایی خوانده شد آن جا محلی بود که بحث مبارزه با شاه بسیار رونق داشت و تنها جایی بود که افراد جرأت می‌کردند این مسائل را بگویند. من و همراهم خیلی جوان بودیم و بسیار تحت تاثیر شخصیت امام قرار گرفتیم و به خودمان اجازه ندادیم راجع به این مسائل صحبت کنیم شب موقع بازگشت که سوار اتوبوس شدیم دیدیم که مأموران ساواک به فیضیه حمله کردند و ما به چشم خود این حملات وحشیانه را دیدیم و می‌دیدیم که از کسبه می‌خواهند عکس شاه را همه جا بزنند من آن موقع فکر می‌کنم 18 سال داشتم. دیدن این صحنه ها باعث شد تا با غم و اندوه بسیار به تهران بازگردیم زیرا آن اتفاق اثرات منفی روی ما گذاشت در کل این سفر به قم اولین دیدار من از امام بود.

پس از آن نیز برای گرفتن مجوز به سراغ فرد دیگری رفتیم که آن فرد آیت‌الله لاله‌زاری بود که به ما می‌گفتند ایشان برای این کار آمادگی دارد ولی وقتی به ایشان گفتیم ایشان ما را از این کار منع کرد.

مجری: به نظر سال 46 با شهیدان نامجو، عباس‌پور، اقارب پرست و شهید کلاهدوز و آیت گروه زیرزمینی تشکیل داده‌اید کمی درمورد این گروه‌ برایمان توضیح می‌دهید که این گروه چگونه گروهی بوده است و آیا در گروه‌های مسلح هم نفوذ پیدا کرده بودید؟

جاسبی: مقدمات این گروه و فعالیت‌های ما از سال 46 شروع شد و جلسات متعددی را برای مطالعه تاریخ ایران و تاریخ جهان تشکیل می‌دادیم و سال 48 بود که گروه موجودیت خود را تثبیت کرد و کسانی که عضویت در این گروه را پذیرفته بودند آمادگی برای هر نوع خطر را داشتند، یکی از کارهای اصلی ما در این گروه نیز نفوذ در گروه‌های مسلحانه بود.

از دوستان ما که در این گروه عضو بودند شهید نامجو بود که از عناصر اصلی این گروه بود و همچنین شهید کلاهدوز بود که تنها فردی بود که در گارد جاویدان حضور داشت و در جریان انقلاب اسلامی نیز وقتی به گارد جاویدان دستور به نیروی هوایی می‌دهند شهید کلاهدوز موفق می‌شود تا سوزن تانک‌ها را بکشد و تعدادی از تانک‌ها را از کار بیندازد.

از دیگر اعضاء این گروه، شهید اقارب پرست و تیمسار رحیمی بودند که تیمسار رحیمی از عناصر اصلی بودند که پس از انقلاب نیز مدتی سرپرست وزارت دفاع و مشاور مقام معظم رهبری بود، افراد دیگری هم بودند که در رده‌های پایین‌تر گروه قرار داشتند مانند سرهنگ کتیبه و تعدادی دیگر. افراد دیگر نیز مانند شهید عباسپور و شهید آیت بودند.

مجری: هیچ زمانی لو نرفتید؟

جاسبی: تنها زمانی که خطر ما را تهدید کرد و خیلی هم سخت گذشت زمانی بود که من یک سالی بود که به خارج کشور رفته بودم در آن زمان بود که خبر دادند تیمسار رحیمی که آن زمان سروان بود دستگیر شده است آن زمان خیلی برای ما سخت بود زیرا احساس می‌کردیم اگر افراد لو بروند تمام اعضا را بدون استثناء تیرباران می‌کنند.

بعد چند ماه بود که فهمیدیم از خطر عبور کرده‌ایم و آقای رحیمی هیچ چیز درباره گروه نگفته است و دستگیری‌اش نیز به خاطر یک اعلامیه بوده که از حضرت امام در دست داشته است، خود آقای رحیمی هم می‌گفت که خلاص شدن از آن جریان معجزه بوده زیرا به او یک دستی هم زده بودند.

مجری: به نظر می‎‌آید که در دانشگاه رتبه برتر صنایع را کسب کرده و همچنین مدال درجه یک فرهنگ را که آن زمان به رتبه‌های برتر تحصیلی می‌داده‌اند کسب کرده‌اید آیا این موضوع صحت دارد؟

جاسبی: بله، من در دوران تحصیلم همیشه شاگرد اول بودم و بعد هم که فارغ التحصیل شدم در زمان شاه یک برنامه بود که شاگردان اول و شاگردان ممتاز را چه در داخل و چه در خارج کشور به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه استخدام می‌کردند منتهی طرح نظام وظیفه بود و 13 هفته باید در پادگان دوره می‌دیدیم بقیه را نیز باید با لباس افسری می‌گذراندیم. در آن زمان شهید عباسپور، شهید باکری و حداد عادل نیز با ما هم‌دوره بودند.

مجری: آن زمان که به شما مدال و نشان دادند از فعالیت‌های ضد رژیمی شما اطلاع نداشتند؟

جاسبی: خیر اطلاعی نداشتند، هرچند که من نیز نرفتم مدال را بگیرم و بعدا خودشان برای من فرستادند و هنوز هم آن نشان را دارم.

مجری: چه طور شد که سال 51 به انگلستان رفتید؟

جاسبی: 2 موضوع دست به دست هم داده بود یکی به خاطر این‌که من شاگرد اول بودم و بورس تحصیلی در اختیار من گذاشته بودند تا رایگان در خارج کشور تحصیل کنم، دوم این که بعد از ضربه‌ای که چریک‌های خلق و سپس مجاهدین خلق خوردند، فضا به شدت امنیتی شده بود به گونه‌ای که ما همیشه اصل را بر این می‌گذاشتیم که همیشه تحت تعقیب هستیم مگر این که خلاف آن ثابت شود یعنی اگر می‌خواستیم وارد جلسه‌ای هم بشویم تا مطمئن نمی‌شدیم که تحت تعقیب نیستیم وارد ان جلسه نمی‌شدیم.

بعضی از اعضا مانند شهید نامجو و عباسپور کسانی بودند که به وسیله من وارد گروه شده بودند و در حقیقت من از اعضا اصلی گروه بودم بسیار احساس خطر می‌کردیم که یکی از ما دستگیر شود در این میان بود که مسئله بورس من مطرح شد این بود که دوستان به من گفتند بهتر است شما از داخل این گردونه خارج شوید و به خارج بروید تا فضای امنیتی بیشتر شود، و این برای من تأییدی برای استفاده از بورس تحصیلی‌ام بود و خوشبختانه همان‌جا نیز به فعالیت‌هایم ادامه دادم و موفق هم شدیم.

مجری: چه زمانی به ایران بازگشتید؟

جاسبی: همان ابتدای انقلاب

مجری: نخستین سمتتان بعد از انقلاب همان مشاوره وزیر کشور بود؟

جاسبی: بله، آن زمان مشکل بیکاری بسیار حاد شده بود آقای هاشمی از من خواستند تا طرحی را تهیه کنم و من نیز طرح اشتغالی را تهیه کردم به عنوان مشاور وزیر کشور. بعد از یک سال نیز معاون نخست‌وزیر شدم.

مجری: مشاورت وزارت کشور یعنی مشاوره آقای هاشمی‌ رفسنجانی بودید؟

جاسبی: بله

مجری: دولت موقت بود یا دولت شورای انقلاب؟

جاسبی: دولت شورای انقلاب بود، بعد از آن شهید رجایی من را به عنوان وزیر بازرگانی به بنی‌صدر معرفی کرد که او نپذیرفت و پس از آن برای من حکم معاونت برنامه‌ریزی را زد. چون سازمان برنامه‌ریزی آن زمان وضعش مختل بود و همه ناراضی بودند ما در حقیقت یک چیزی در موازات سازمان برنامه‌ریزی تشکیل دادیم.

مجری: آیا با بنی‌صدر زاویه‌ای داشتید که نپذیرفت؟

جاسبی: بنی‌صدر اصولا در برابر افراد حزب جمهوری اسلامی موضع داشت نگویم با همه افراد حزب اما می‌توان گفت با اکثریت افراد. مرحوم نوربخش برای وزیر اقتصاد، من برای وزیر بازرگانی و چند نفر دیگر را که معرفی شدیم هیچ‌کدام را نپذیرفت.

مجری: شما در دو دوره معاونت نخست‌وزیر بودید یا بیشتر؟

جاسبی: بیشتر، من معاونت شهید رجایی بودم بعد از آن وقتی که شهید رجایی رئیس جمهور شد شهید باهنر آمدند و معاونت ایشان را بر عهده داشتم و پس از آن نیز آیت‌الله مهدوی کنی آمدند و من معاونت ایشان شدم، و با حفظ سمت یک پست دیگر هم در زمان ایشان گرفتم که معاونت نخست وزیر در امر بازسازی نیروی انسانی بود و دبیر کل سازمان امور استخدامی شدم یعنی از زمان شهید باهنر من دبیر کل سازمان امور استخدامی شدم که در زمان آیت‌الله مهدوی کنی با حفظ سمت معاونت بازسازی نیروی انسانی را هم در اختیار گرفتم.

در حزب جانشین دبیر کل حزب جمهوری اسلامی شدم و موقعی که مقام معظم رهبری در آن‌جا مسئولیت داشتند من هم آن‌جا حضور داشتم و بعد آرام آرام وارد بحث دانشگاه آزاد شدم.

مجری: ایده تشکیل دانشگاه آزاد اسلامی چگونه شکل گرفت و ایده برای چه کسی بود؟

جاسبی: من از زمانی که خارج کشور بودم یکی از چیزهایی که همیشه در ذهنم بود این مسئله بود که چرا ما برای مقطع دکتری و تحصیلات تکمیلی این‌قدر باید دانشجو به خارج کشور بفرستیم و خودمان در ایران اقدام به کاری نمی‌کنیم، این که هرچند ممکن است بعضی از رشته‌ها باشند که لازم باشد حتما به خاطر آن مجبور باشیم به خارج برویم اما بنظر من ما می‌توانستیم 90 درصد از رشته‌ها و مقاطع تحصیلی را در ایران راه‌اندازی کنیم یک مسئله دیگر که مورد توجه من بود بحث کنکور بود و این مطلب که کنکور برای نسل جوان ما یک معضل شده بود که باید حل می‌شد.

من وقتی به ایران آمدم چون دانشگاه‌ها تعطیل بود و انقلاب فرهنگی هم پیش آمده بود، من در شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی این موضوع را با آقای هاشمی در میان گذاشتم و پیشنهادم را به ایشان دادم اول کمی برایشان مبهم بود و توضیح بیشتر خواستند به همین دلیل من یک جلسه دیگر برای ایشان موضوع را توضیح دادم، آقای هاشمی یک مرتبه در ذهنش جرقه‌ای زد و احساس کرد که این کار، کار خوبی ‌می‌تواند باشد و باید انجام بشود، و بیان کرد که باید پیشنهاد را خدمت امام ببریم.

ابتدا در شورای اقتصاد و بعد در راستای سه قوه موضوع را مطرح کردند و بعد من مطلب را مکتوب کرده و یک اساسنامه نوشتم و ایشان به خدمت امام بردند. امام هم خیلی استقبال کرده بودند و یک میلیون تومان هم برای این کار هدیه کردند و به این ترتیب دانشگاه تأسیس شد.

البته هیئت مؤسس ابتدا قرار بود که 5 نفر باشد اما پس از آن آیت‌الله موسوی اردبیلی هم اضافه شد و شدیم 6 نفر یعنی با اعضا روسای سه قوه، حاج احمدآقا و بنده باهم شدیم 6 نفر.

مجری: چون ایده اصلی از شما بود ریاست دانشگاه به شما سپرده شد؟

جاسبی: بله، در حقیقت می‌توان گفت وقتی اساسنامه مطرح شد حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند من وقت ندارم، من با ایشان صحبت کردم و گفتم به‌هرحال شما باید تشریف بیاورید که بعد آقای هاشمی با ایشان صحبت کرده بودند و در نهایت ایشان پذیرفتند

خود من اساسنامه را تدوین کرده  و به ثبت رسانده بودم و همه کارها را خودم پیگیری نمودم و کار را هم که خواستیم شروع کنیم حکم را برای من زدند منتهی نکته‌ای که در تحقیق و تفحص هم مطرح شد این بود که شما همه کاره بوده‌اید و آقای هاشمی. من همه کاره بودم و این البته برای من مایه افتخار است.

چون آقایان وقتشان کم بود من و آقای هاشمی جلسات را پیش می‌بردیم زیرا 4 نفر دیگر وکالت داده بودند به آقای هاشمی تا ایشان از طرف آن‌ها تصمیم بگیرند و این یکی از اشکالاتی بود که مطرح شد.

مجری: شما بیشتر چهره سیاسی هستید یا فرهنگی؟

جاسبی: هر دو

مجری: سلیقه سیاسی شما بیشتر به سمت کدام جناح است؟

جاسبی: من شخصا یک اصول‌گرا هستم همیشه و از ابتدای انقلاب نیز اصول‌گرا بوده‌ام و یکی از محورهای اصول‌گرایی هم بوده‌ام منتهی هیچ وقت نه در حوزه افراط و تفریط قرار گرفته‌ام و نه نسبت به اصلاح‌طلبان موضع خصمانه  داشته‌ام از طرفی هیچ زمانی هم معتقد نبودم که برای رسیدن به هدف باید از روش‌های افراطی استفاده کرد این مش و روش من بود اما خودم همیشه اصول‌گرا بوده‌ام.

مجری: هنوز عضو مؤتلفه هستید؟

جاسبی: بعد از این‌که حزب جمهوری اسلامی تعطیل شد و به اصطلاح فتیله‌اش پایین کشیده شد یک مدتی در مؤتلفه حضور داشتم و همکاری می‌کردم که بعدش دیگر آن هم نرفتم البته از پیش از انقلاب آن‌ها را می‌شناختم، نیروهای خوبی هم بودند و هستند اما من احساس کردم که خواسته‌هایم برآورده نمی‌شود.

مجری: چه اتفاقی افتاد که فتیله حزب جمهوری اسلامی پایین کشیده شد؟ مرحوم عسگراولادی برای من تعریف می‌کردند که در کنگره آخر صبح آقا صحبت کردند و بعداز ظهر آقای هاشمی رفسنجانی و بعد از آن سخنرانی‌ها چند دستگی ایجاد شد. آیا این‌گونه بوده است؟

جاسبی: من چندین مصاحبه راجع‌به این موضوع دارم و در تاریخ حزب جمهوری اسلامی نیز به صورت مفصل به آن خواهم پرداخت که اصلا علت این که حزب جمهوری اسلامی به تعطیلی کشانده شد چه بوده است.

من در اینجا تنها به بعضی موارد اصلی اشاره خواهم کرد، یکی از محورهای اصلی همین اختلافاتی بود که در حزب به وجود آمد می‌شود گفت که افراد تقریبا سه گروه شده بودند دو گروه در حال موضع‌گیری و کشمش بودند و یک گروه هم این وسط قرار گرفته بودند.

این دو گروه، گروه چپ و راست بودند، گروهی طرفدار دولتی شدن همه امور بودند و یک گروه هم طرفدار بازار بودند، البته به نظر من همه این‌ها افراد متدینی بودند که همه امام و مسئولین و مؤسسین حزب را قبول داشتند ولی این اختلافات پیش ‌می‎‌آید و البته یک مقدار هم این اختلافات از بیرون القاء و تشدید می‌شد.

مجری: از چه جاهایی این القائات صورت گرفت؟

جاسبی: مثلا مجاهدین انقلاب دو دسته شدند آن‌ها هم به راست و چپ تبدیل شدند چپ شان به چپ حزب نزدیک شد و می‌خواستند آن‌ها را جذب کنند راست‌شان به طرفداران بازار جذب شدند و آن‌ها را می خواستند جذب کنند یک تعداد هم که ماها بودیم که در این وسط قرار گرفته بودیم به خصوص مقام معظم رهبری آن موقع که دبیر کل بودند از من خواستند که شما نقشی را ایفا کن که همه را بتوانی جذب کنی به همین خاطر من هیچ وقت موضع گیری علیه این دو گروه نمی کردم البته گروه مؤتلفه و اصولگرا به من بیشتر نزدیک بودند آن هم به دلیل سوابق و قبل از انقلاب و موارد دیگر ولی من سعی می کردم با همه دوست باشم و یک تعداد هم بودند که با ما وسط قرار داشتند و الان هم هستند.

مجری: موضع آقای هاشمی به کدام سمت بود؟

جاسبی: موضع آقای هاشمی بستگی به نوع تصمیم گیری‌ها بود.

مجری: آیا دکتر جاسبی رنگ و بوی جبهه ها را درک کرده است؟

جاسبی: بله!‌ البته این طور که زیاد در جبهه باشم خیر ولی به جبهه رفت و آمد داشتیم نیرو می‌فرستادیم و در تماس بودیم.

مجری: تعداد شهدادی دانشگاه آزاد را می دانید؟

جاسبی: تعدادشان نسبتا قابل ملاحظه است. ما یک کتابی چاپ کردیم و عکس شهدا را در آن نیز آوردیم اما الان تعدادشان یادم نیست.

مجری: شما در انتخابات ریاست جمهوری ششم سال 72 نامزد انتخابات ریاست جمهوری شدید. نظرهای مختلفی درباره حضور شما مطرح شد برخی می گفتند شما برای گرم کردن انتخابات وارد عرصه شدید برخی نیز می گفتند آقای جاسبی برای شکستن آراء رقبای آقای هاشمی رفسنجانی وارد صحنه شده است. کدام یک مقرون به صحت است؟

جاسبی: علت اینکه من در انتخابات دوره دوم جناب آقای هاشمی شرکت کردم این بود که می گفتند باید انتخابات گرم شود و مردم با سلایق مختلف بتوانند فرد مورد نظر را انتخاب کنند. پیشنهاد از طرف آقای ناطق نوری شد. ایشان از من درخواست کردند شما بیا و کاندید بشو. اما من ابا داشتم و یک جلسه گذاشتم ایشان با من صحبت کردند و از من خواستند من این کار را بکنم. من هم استخاره کردم. استخاره خوب آمد و رفتم. وقتی به میدان انتخابات رفتم واقعی رفتم یعنی این طور نبود که نظرم به این باشد که مخالفین آقای هاشمی فلان طور شوند.نه. البته برای گرم کردن انتخابات همه وظیفه داشتیم اما وقتی تصمیم گرفتم دیگر جدی وارد میدان شدم.

مجری: شما یک سری برنامه ها را ارائه کردید و رقیب اصلی شما هم آقای هاشمی بود. برنامه های شما چه تفاوت هایی داشت و اصلا چه نقدی به دوران مدیریتی اول آقای هاشمی داشتید که حالا به میدان آمده بودید و گفتید میخواهم روش جدیدی را ارائه کنم.

جاسبی: می دانید که من در دو دوره در انتخابات شرکت کردم و در هر دو دوره با اینکه در دوره ی دوم یک طرف اصلاح طلب بودند و من اصولگرا بودم اما کوچکترین تخریبی به عمل نیاوردم و هرگز هم به این موضوع معتقد نیستم و معتقدم که تخریب رقبا به هر شکل و صورتی کار پسندیده و اسلامی نیست البته نقد کردن اشکال ندارد و ما احتمالا به صورت غیر مستقیم نقد کرده ایم زیرا نقد غیر از تخریب است.

مجری: موارد نقدتان چه بوده است؟

جاسبی: بیشترین نقدم در حوزه مسکن و اشتغال جوانان بود منتهی من بیشتر برنامه های خودم را ارائه می دادم.

مجری: در دوم خرداد 76 کدام سمت بودید؟ حتما به سمت آقای ناطق درست است؟

جاسبی: بله! من رأیم را به آقای ناطق دادم.

مجری: برای ایشان هم کاری کردید؟

جاسبی: سخنرانی کردم.

مجری: فکر می کردید رأی نیاورند؟

جاسبی: اوایلش نه، اما بعدها متوجه شدم که زیاد رأی نمی آورند.

مجری: آٔقای هاشمی هم در رابطه با آقای ناطق با شما هم‌فکر بودند؟

جاسبی: نه! ایشان موضع شان  فرق داشت. البته نمی گفتند که از چه کسی طرفداری می کنند اما ظاهرشان نشان نمی داد که بالاخره به چه کسی می خواهند رأی بدهند اما من کار خودم را می کردم و نظر خودم را داشتم.

مجری: آقای ناطق و آقای خاتمی همچنان با هم رقیب اند؟

جاسبی: الان نه، الان با هم دوست هم هستند.

مجری: فکر می کردید یک زمان دونفری که یک زمان در دو مسیری کاملا متفاوت حرکت می‌کردند با هم دوست و رفیق شوند؟

جاسبی: بله این کاملا در جریانات سیاسی طبیعی است و اتفاق هم می افتد.

مجری: شما 18 تیر 1378 رئیس دانشگاه آزاد بودید و آن زمان فتنه بزرگی به اسم 18 تیر دامن دانشگاه ها را گرفت آیا به دانشگاه آزاد هم کشیده شد؟

جاسبی: هیچ وقت

مجری: چه تدبیری برای این موضوع اندیشیدید که فتنه به دانشگاه آزاد کشیده نشد و ریشه این قضیه را با توجه به اینکه در رأس یکی از مهم‌ترین نهادهای علمی ایستاده بودید در چه چیز می بینید؟

جاسبی: در سال 78 کسانی که می خواستند این فتنه را ایجاد کنند و این کار را  هم در دانشگاه تهران کردند ابتدا سراغ دانشگاه آزاد آمدند و سراغ واحد تهران مرکزی آمدند به من اطلاع دادند که یک عده در واحد تهران مرکزی هستند که میخواهند کلاس درس را تعطیل کنند و اعتصاب کنند و شعار می دهند تعدادشان هم زیاد نبود.

مجری: دقیقا به کجا وابسته بودند و چه کسانی بودند؟

جاسبی: این‌ها بچه های تحکیم وحدت بودند منتها بچه های تند و افراطی شان و نمی خواهم وارد بحث شوم که از کجا نشأت می گرفتند. چند هفته قبل از 18 تیر 78 این ها می خواستند دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی را وسط بیاورند اما من چون آنلاین بودم و به خوبی با مسائل سیاسی آشنایی داشتم و سریع نیز مسائل سیاسی را به من اطلاع می دادند و به خاطر سابقه ی طولانی که در مسائل سیاسی داشتم موضوع را زود متوجه شدم آن زمان دکتر زارع رئیس تهران مرکز ما بود تا به من موضوع را گفت گفتم فورا درهای دانشگاه ببندید و این ها را آرام آرام بیرون کنید. اما دیدیم مسأله وسیع‌تر است و این ها برنامه هایی دارند در حقیقت آن ها می خواستند کسان دیگر و مردم را وارد دانشگاه کنند و آن‌جا را مجموعه ای کنند.ما در آن زمان یک بنایی داشتیم و من گفتم که در قسمت جلو، خاک ها را جلوی دانشگاه بریزند و دور تا دور دانشگاه را نیز همین طور تا کسی نتواند جلو بیاید اما آن‌ها باز هم مقاومت کردند من با سردار نظری صحبت کردم و یک جلسه گذاشتیم اما من به ایشان گفتم نمی خواهم کسی را دستگیر کنید یا بزنید فقط میخواهم محترمانه از این جا بیرون شان کنید ایشان هم انصافا خوب عمل کردند البته مجبور شدند چند نفر را بازداشت کنند که البته بلافاصله آزادشان کردند و من خودم به ایشان گفتم از این جا رفتید آزادشان کنید در هر صورت ما آن‌جا را تخلیه کردیم و بعد گفتم مدتی دانشجو نپذیرند و کلاس ها را تا اطلاع ثانوی تعطیل کنند.

مجری: این جریان برای چند مدت قبل از 18 تیر بود؟

جاسبی: درست یادم نیست. فکر میکنم یکی دو هفته. اگر یادتان باشد من یک سخنرانی در نماز جمعه کردم که خیلی سخنرانی تندی بود که وزیر ارشاد وقت به من اعتراض کرد که این چه صحبتی بوده است؟

مجری: آقای مهاجرانی؟

جاسبی: بله ایشان به من اعتراض کردند و من گفتم اگر کسی بخواهد دانشگاه را به اغتشاش برساند من با کسی رودربایستی ندارم جلویش خواهم ایستاد و به دادگاه معرفیش خواهم کرد.

مجری: ریشه 18 تیر را در کجا می بینید؟

جاسبی: ریشه 18 تیر یک سری افراد تند و افراطی بودند که تحکیم وحدت بخشی از آنان بود که به نظر بنده آن ها میخواستند حاکمیت را در دست بگیرند و شروع کارشان را از دانشگاه آزاد انجام دادند.

مجری: به نظر شما این افراد هدایت هم می شدند؟

جاسبی: بله من اسم نمی برم ولی افرادشان مشخص بود که چه کسانی به این ها خط می دهند برای همین ما نگذاشتیم که این جریان به دانشگاه سرایت کند.

مجری: شما عضو شورای انقلاب فرهنگی هم بوده و هستید. آیا جلسه ای در این رابطه تشکیل شد؟

جاسبی: بله بحث و تذکر داده شد ولی به صورت جدی خیر.

مجری: شما سال 1380 نامزد انتخابات ریاست جمهوری بودید. این دفعه برای چه وارد این عرصه شدید؟

جاسبی: این دفعه هم من تمایلی نداشتم اما ما را نیروهای اصولگرا تشویق کردند و من باز مشورت و استخاره کردم ولی طبق گذشته کسی را تخریب نکردم و برنامه خودم را ارائه دادم.

مجری: نقد دولت هشتم و هفتم چه بود؟

جاسبی: الان یادم نمی‌آید اما من بیشتر به مسائل اقتصادی و آموزشی تکیه می کردم و همچنین به مسائل مسکن و اشتغال جوانان

مجری: یعنی شما فقط برنامه ارائه می دادید و نقد نمی کردید؟

جاسبی: به صورت نرم نقد هم به حساب می آید و افراد در محضر نقد قرار می داد نه تنها تخریب که حتی اعتراض تند هم نداشتم.

مجری: می توانم بپرسم که در انتخابات 72 و 80 چقدر هزینه کردید؟

جاسبی: یادم نمی‌آید. در دوره اول واقعا هزینه آن‌چنانی نشد. من یک مبلغی از برادرم گرفتم و کسانی هم کمک‌هایی کردند اما در دوره دوم مقداری هزینه داشتیم از یکی از صندوق های قرص الحسنه توانستم وام بگیرم که به تدریج پرداخت کردم. سازمان بازرسی کل کشور تمام هزینه ها را بررسی کرد و گزارش داد و بعد هم تأیید کرد.

مجری: چقدر وام گرفتید؟

جاسبی: آن زمان 100 میلیون تومان.

مجری: به هر کسی این مقدار را نمی دادند درست است؟

جاسبی: بله!‌ شاید به هر کسی هم نمی دادند. نه نمی دادند اما به من دادند.

مجری: آیا فعالیت سیاسی شما با توجه به این‌که شما در رأس دانشگاه قرار داشتید و 2 بار هم نامزد ریاست جمهوری شده بودید تأثیری بر فعالیت سیاسی و جهت‌گیری و گرایش‌های سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی داشت؟ و آیا نه به عنوان رئیس دانشگاه بلکه به عنوان فردی که از بیرون می‌خواهید نگاهی داشته باشید آیا معتقدید که می‌توان گفت که امکانات دانشگاه آزاد برای جناح‌های مختلف سیاسی به لحاظ تبلیغی در اختیار این جناح‌های بوده است؟

جاسبی: من در زمانی که رئیس دانشگاه بودم و حتی زمانی که کاندید هم بودم و یا افراد دیگر کاندید بودند هرگز اجازه ندادیم که کسی از امکانات دانشگاه استفاده کند و از امکانات این دانشگاه هزینه نماید و این حتی در زمانی هم که خودم هم کاندید بودم صادق بود، من خودم این مطلب را در شورای مرکزی که تمامی روسای واحدها حضور داشتند گفتم که حق ندارید حتی یک ریال از دانشگاه برای من هزینه کنید اگر هم خیلی به بنده علاقه دارید می‌توانید از جیب مبارک خودتان هزینه نمایید.

البته تشکل‌ها خودشان می‌توانستند از کاندید‌های خاصی حمایت کنند که امکانات خیلی کمی هم در اختیار داشتند البته این امکانات در زمان ما کم بود اما الان زیاد شده است. آن‌ها نیز معمولا متعادل عمل می‌کردند زیرا ما تشکل‌های فرمایشی نداشتیم وهم افراد اصول‌گرا در آن‌ها بودند و هم اصلاح طلب و هرکسی از فردی که می‌خواست حمایت می‎‌کرد مثلا در دوره من هم همه اصول‌گراها از من حمایت نکردند بلکه عده‌ای اندک حمایت نمودند.

مجری: انتخابات سال 84 یعنی در دوره نهم حزبی به نام چکاد آزاداندیشان تشکیل شد که هسته مرکزی آن را روسای واحد مرکزی تشکیل دادند و حضور دانشگاه آزادی‌ها پررنگ‌تر بود آیا شما در جریان تشکیل چنین حزبی قرار داشتید و با آن موافق بودید؟ زیرا صراحتا هم از آقای هاشمی حمایت کردند.

جاسبی: نه اکثرا از روسای دانشگاه آزاد نبودند اما از دانشگاه آزاد نیز تعدادی در حزب حضور داشتند و از دانشگاه دولتی هم تعدادی بودند.

بله چکاد آزاداندیشان تفکر خود من بود که این تفکر هم پیاده شد و من تشویق کردم تا این حزب تشکیل شود و کمک فکری هم به آن‌ها نمودم که هم در انتخابات ریاست جمهوری و هم در انتخابات مجلس مؤثر واقعا شوند. خیلی از نمایندگانی که در دوره قبل و دو دوره قبل و یا همین دوره رأی آوردند خیلی‌هایشان شاید از کاندیدای انحصاری ما بودند که تشکل‌هایی مانند چکاد آزاداندیشان از آن‌ها حمایت کردند.

مجری: حالا به نظرتان درست است که از جمع دانشگاهیان افراد در این عرصه ورود پیدا کنند؟

جاسبی: بله کاملا درست بود افراد هم از دانشگاه آزاد بودند و هم از دانشگاه دولتی و هم از خارج دانشگاه، آن‌ها از امکانات دانشگاه هیچ استفاده‌ای نکردند به طور مثال ساختمانی را اجاره کردند و دو سه سال در آن‌جا فعالیت داشتند مدتی بعد نیز در روزنامه آفرینش بودند و حتی یک جلسه چکاد آزاداندیشان هم در دانشگاهی تشکیل نشد.

یک مدتی نیز در انتخابات مجلس ساختمانی در وسط شهر اجاره کردند، بنابراین تشکیل چنین نه تنها حزبی اشکالی ندارد بلکه حرکت بزرگی هم بود.

مجری: آیا می‌شود گفت که اختلاف نظرهایی که آقای احمدی‌نژاد بعد از رئیس جمهور شدنش با دانشگاه آزاد پیدا کرد به خاطر رقابت آقای احمدی‌نژاد و آقای رفسنجانی در سال 84 بود؟

جاسبی: همه اش این نبود اما بخش مهم آن بله همین مسئله بود

مجری: آیا پیش خودتان نمی‌گفتید کاش در انتخابات این قدر صریح وارد نمی‌شدید و از کسی حمایت نمی‌کردید تا مشکلات بعدی به وجود نمی‌آمد؟

جاسبی: نه این‌طور نبود اگر ما وارد هم نمی‌شدیم و از کسی هم حمایت نمی‌کردیم بازهم مشکلات پیش می‌آمد زیرا تفکرات ایشان مورد توافق آقای رفسنجانی نبود و آقای هاشمی هم دلایل خودشان را داشتند و این تضاد هم قطعا به وجود می‌آمد که به وجود هم آمد.

مجری: به نظر شما ادامه این دو قطبی بودن بعد از انتخابات چه تبعاتی برای هر دوی این افراد داشت؟

جاسبی: این را باید تحلیل کنند که چه کسی باعث این اختلافات شده است اما به هر دلیل که این اختلافات در رده‌های بالای نظام نه برای مردم خوب است و نه برای نظام و نه برای آن دو. اما گاهی اجتناب ناپذیر است و کاری نمی‌توان کرد.

مجری: آیا اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد در همین فضای کدورت رقم خورد؟

جاسبی: بله، کاملا

مجری: چه قدر طول کشید و چرا؟

جاسبی: 7 سال این اصلاح طول کشید و معتقد بودیم چون در اساسنامه قید شده است که هرنوع تغییر باید با نظر هیئت امنا و پیشنهاد هیئت مؤسس باشد بنابراین این ورود اصلا ورود درستی نبود و این موضوع خودش از محورهای اصلی بحث بود و بعد هم که ورود پیدا کردند خیلی مسائل پیش آمد مانند ترتیب افراد و موضوع نیز کش پیدا کرد که سه چهار سال اساسنامه طول کشید.

مجری: بعد از سه چهار سال نهایتا شما کوتاه آمدید یا آن طرف؟

جاسبی: بالاخره کار به جایی رسید که مقام معظم رهبری وارد قضیه شدند منتهی در آخرین مرحله نیز نظر ایشان تأمین نشد ایشان آخرین مطلبی که فرمودند دانشگاه غیردولتی و غیرانتفاعی بود.

غیردولتی یعنی این‌که تعداد اعضا تصمیم گیرنده غیردولتی باید نسبت به دولتی بیشتر باشد. البته ما چون مصوبه بود و تصویب شده بود قبول کردیم.

مجری: بعد از این مطرح شدن اصل اساسنامه موضوع وقف پیشنهاد شد؟ این وقف از کجا آمد و بر چه اساسی مطرح شد؟

جاسبی: بحث وقف را بنده مطرح کردم من این موضوع را با آقای هاشمی مطرح کردم و ایشان ابتدا مخالف بودند و می‌گفتند وقف فعالیت‌های ما را محدود می‌کند زیرا بالاخره وقف ضوابطی دارد. اما من به ایشان گفتم که با این موضوع شاید شائبه‌ها از بین برود.

بعد از آن موضوع  در جلسه هیئت مؤسس مطرح شد اما اکثریت اعضا یا تقریبا بهتر است بگویم که تمام اعضا موافق بودند. در شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز موضع داشتند که این برای فرار از قضیه است. اما در کل یک اشکال به وجود آمد و آن این بود که بعد از این که مطالعات را انجام داده و کارهای وقف را صورت دادیم یک سری از آقایان موضوع را در مجلس مطرح کردند .

مجری: بله، که کار آقای عباسپور برادر زن شما بود.

جاسبی: بله اما فقط کار ایشان نبود بلکه ایشان هم یکی از افراد بودند موضوع هم ربطی به دانشگاه نداشت بلکه مربوط به مؤسسات غیردولتی و غیر انتفاعی بود منتهی یکی از نمایندگان این را وصل کرد به دانشگاه آزاد اسلامی که اتفاقا هم ایشان از طرفداران ما بود اما اشتباه کرد زیرا نیازی به مصوبه مجلس نبود.

آن‌ها برای غیردولتی‌ها می‌خواستند این موضوع را مطرح کنند اما آمدند اسم بردند و حساسیت ایجاد شد و کسانی هم که از مخالفین بودند روی این حساسیت دست گذاشتند و کار کردند و فضایی ایجاد کردند که من فکر می‌کنم که مقام معظم رهبری دیدند این فضا به نفع جامعه نیست و بعد خود ایشان ورود پیدا کردند و مخالفت نمودند بعد از این ‌که ایشان مخالفت کردند با من مصاحبه کردند و من بیان داشتم که از امروز پرونده وقف بسته است و حرف ایشان برای ما حجت است.

ما برای مسیر وقف مسیر درستی را پیش گرفتیم و موضوع از خود من در هیئت مؤسس شروع شد و آقای هاشمی از ابتدا مخالف بودند اما دوستان ما اشتباه کردند و در نتیجه موضوع کمی رنگ و بوی سیاسی پیدا کرد در حالی که این موضوع سیاسی نبود.

مجری: شما در طرح مجلس نقش نداشتید؟ بعضی می‌گفتند شما نقش داشته‌اید.

جاسبی: نخیر من نقشی نداشته‌ام و این افراد اشتباه می‌کنند من می‌دانستم اگر این موضوع وارد مجلس شود نتیجه معکوس خواهیم داشت و همین گونه هم شد.

مجری: مسئول دفتر هیأت امنای دانشگاه از طرف هیأت امنا انتخاب می شود یا از طرف رئیس هیأت امنا؟

جاسبی: مسئول دفتر رئیس هیأت امنا توسط رئیس هیأت امنا تعیین می شود.

مجری: آیا نیازی  هم به سابقه ی علمی نیست؟

جاسبی: نه در حقیقت مثل فردی اداری است.

مجری: شما به عنوان رئیس دانشگاه آزاد روی این فرد نظارتی نمی توانید داشته باشید؟

جاسبی: ما روی کل دانشگاه نظارت داریم. هیأت امنا هم جایی می خواهد نظارت کند ما باید روی آن نظارت داشته باشیم یعنی کل هزینه ی هیأت امنا شفاف و روشن است و اگر کسی بخواهد یک ریال خلاف هزینه کند ما می توانیم جلوی ش را بگیریم.

مجری: درباره آقای مهدی هاشمی که برای مأموریت به خارج از کشور فرستاده شدند نظرتان چیست؟

جاسبی: او از رئیس هیأت امنا حکم داشت اما هزینه های عموم و حقوقی که پرداخت می شد کاملا روشن و شفاف است هیچ چیز هم پنهان نبود.

مجری: آیا موافقت شما هم بود؟

جاسبی: وقتی رده بالاتر موافقت کند و تصمیم بگیرد موافقت من لازم نیست. اما هزینه ها را من باید کنترل کنم. پولی که مثلا می خواهد فرد بلیت بگیرد و حقوق کاملا مشخص است و رقمی اصلا نبوده است.

مجری: یعنی رقم ناچیز بوده است؟

جاسبی: بله

مجری: پس رقم ناچیز بوده است، نکند مثل آن 100 میلیون سال 80 ناچیز باشد... البته مزاح کردم بگذریم ، آیا سال 1388 از حامیان آقای مهندس موسوی بودید؟

انتهای پیام/