به گزارش شمالغرب ، باز هم بیرق های سیاه به اهتزاز درخواهند آمد تا به عزای مولایمان بنشینیم، یک بار دیگر رخت عزا بر تن خواهیم کرد تا همرنگ یوسف زهرا( س) شویم آنگاه که در غم مظلومیت و شهادت جانسوز فرزندش اشک می ریزد و ناله های جانسوز ما به عرش خواهند رفت تا همنوا با مادران دلسوخته گردیم.

باز هم دسته های عزا به راه خواهند افتاد تا همسفر ملائک شویم و باز هم سیل اشک ها جاری می شوند تا با آسمان همراه شویم. چیزی نمانده تا باز هم دستانمان را به سینه بکوبیم و با طفلان حرم همدرد شویم و زنجیرها را به دوش میکوبیم تا زخم تازیانه ها را حس کنیم. باز هم محرم می آید تا داغ عطش تازه شود.

اردبیل این مهد دلدادگان حسینی بار دیگر خود را مهیای عزاداری سالار شهیدان می کند. اینک این پایتخت حسینیت از هفته ها پیش آماده شده است تا تجلی عاشقانه های زیبا را به دنیا عرضه دارد و یک بار دیگر نشان دهد این ملت عاشورایی اراده ای آهنین و عشقی وصف ناپذیر دارند.

حالا اگر خانه به خانه عزاداری می کنیم اما منتظریم تا با آغاز محرم دسته جات عزا را روانه کوچه و خیابان کنیم. خادمین افتخاری اباعبدالله الحسین (ع)، آرام آرام اقدام به سیاه پوش کردن درب و دیوارها می نمایند و خود را برای هرچه باشکوه تر برگزار کردن مراسمات حسینی آماده می سازند.

مساجد مهیا می شوند و مداحان در تکاپوی ارائه بهترین اشعار شاعران حسینی و حسینیان بی تاب دلدادگی خویش هستند، مادران از هم اکنون رخت عزا برای کودک و جوان خود متبرک می نمایند و همه آماده اند تا میعادگاه عاشقان حسینی را یک بار دیگر لبریز از شکوه حضور و حماسه سازند.

اما این روزها، ذاکران و مداحان اهل بیت (ع) برای اجرای برنامه‌های مداحی، ذکر مصیبت و نوحه‌خوانی در تدارک هستند.  سفر، استراحت، مطالعه و تقویت بنیه شعری و آمادگی حنجره با استفاده از دمنوش‌ها و داروهای گیاهی از جمله این تدارکات است، آنان برای اینکه بتوانند دو ماه محرم و صفر را به راحتی پشت سر بگذارند، برنامه‌های بسیار منظم و دقیقی را پشت سر گذاشته اند.

شرایط و برنامه های عزاداری در اردبیل ایجاب می نماید که مداحان شرایط مناسبی را برای خود فراهم آورند. برخی از آنان از روزهای قبل با شرکت در مجالس، نغمه ها و نوحه های ویژه ای را تنظیم نموده اند. اینان می دانند که در اردبیل باید خود را برای برنامه های متعددی مهیا سازند. استقبال از ماه محرم، طشت گذاری ها، اداره دستجات در خیابان ها و محلات، برنامه های مساجد، روضه خوانی های منازل، زیارت عاشورای هیات ها و شیبه خوانی ها همه حکایت از آن دارند که این سنت دیرین در اردبیل با وجود ذاکرین، شاعران و مداحان از اهمیت والایی برخوردار می شود.

دوره این آماده‌سازی البته برای هر یک از مداحان متفاوت است. طبیعی است که چهره‌های فعال و نامدار این عرصه از مدت‌ها قبل خودشان را برای اداره مجالس بزرگ و سنگین محرم آماده کرده‌اند، اما خیلی از ذاکران، همچنان در پی کشف روش‌هایی هستند که بتوانند در زمان کوتاه‌تر این آمادگی را به دست آورند.

بالا بردن محفوظات شعری و روایات متعدد، استفاده از نمونه های اجرا شده مداحان موفق و یا مراجعه به نمونه های خاطرانگیز خود، تلاش برای سبک‌آفرینی و ماندگاری اجرا که تفاوت مداحان شهیر در این سبک آفرینی ها است، حفظ و پرهیز عادات غذایی و آشنا شدن با آداب ویژه عزاداری ها از جمله تلاش هایی است که مداحان برای محرم و صفر امسال تدارک دیده اند.

برنامه های محرم در اردبیل به ویژه در دهه اول همچنان به شیوه سال های قبل برقرار است. حسینیه ثارالله هرشب پذیرای یکی از دستجات عزاداری اردبیل خواهد بود. صداوسیمای اردبیل نیز در تدارک پخش مستقیم یا ضبط شده برنامه های عزاداری است.

ترتیب دستجات و زیرشاخه های آنها هم به سبک سنت دیرینه از مسیر مشخص شده اجرا می شود. مراسم شیرخوارگان حسینی در مصلی برگزار خواهد شد. بسیجیان، نظامیان، دانش آموزان، ورزشکاران، ادارات و دانشگاه ها هم در مسیرهای مشخص عزاداری خواهند نمود. مراسمات شبیه خوانی، نماز ظهر عاشورا و شام غریبان هم با قدرت و قوت اجرایی خواهند شد تا مراسمات دهه دوم آغاز شود.

 اما مداحان اردبیلی امسال محرم را کجا خواهند بود و علاقمندان به آنان کجا می توانند از انفاس گرم و ملکوتی این خادمان حسینی بهره مند شوند؟ برخی از مداحان علاوه بر حضور در یک مسجد اصلی به مساجد دیگر شهر و روستاهای اطراف اردبیل هم خواهند رفت که در این مجال فقط به اجرای مداحی آنان در مسجد اصلی می پردازیم.

آنها که به تهران رفتند: به سبب آوازه و نام نیک مداحان اردبیلی بسیاری از آنان طرفداران زیادی در پایتخت دارند. آذری های مقیم تهران و بسیاری از غیرآذری ها هم به دنبال گمشده خود در صدای ملکوتی مداحان اردبیلی هستند. امسال حاج سلیم موذن زاده، حاج شهروز اردبیلی، حاج داوود علیزاده، حاج جعفر ایمان نژاد، حاج حسن یحیوی، حاج طاهر قلندری، حاج محمدباقر تمدنی، حاج اصغر رضوان پور، حاج شهروز حبیبی، حاج صدیف، حاج ودود نجارباشی وکربلایی جاوید کرمی در مساجد و حسینیه های معروف تهران به اجرای مداحی می پردازند و حاج غلامرضا عینی فرد هم در زنجان خواهد بود.

حاج سید محمد عاملی: از زمانی که او برخی از اجراهای خود را به شکل نماهنگ هایی دلنشین ارائه کرد بسیاری از حسینیان اردبیل بر علاقه خود نسبت به این مداح افزودند و کم کم آوازه او به شهرهای مختلف کشور هم پیچید تا جایی که تازگی اجراهای عاملی موجب شد تا از اکثر خودروها و استریوها اوای دل انگیز او به گوش رسد. فخرالذاکرین لقبی است که عاشقان حسینی به او اطلاق می کنند. امسال حسینیان علاقمند به این مداح شهیر می توانند به مسجد طوی رفته و از مداحی او استفاده کنند. با علاقه قلبی که عاملی به محله خود، محمدیه دارد او در برخی شب ها هم در مسجد محمدیه به اجرای برنامه خواهد پرداخت.

حاج نادر جوادی: او که کار مداحی را از تهران آغاز کرد، در مسجد حضرت ابوالفضل العباس( ع) شهرک شهید رجایی به سبب سبک خاص و سوزی که در مداحی داشت یکی از مداحان نامدار اردبیل شد. جوادی که پای ثابت بسیاری از برنامه های مذهبی اردبیل و شهرهای بزرگ کشور  است محرم امسال در مسجد کوچه اسلامی حضور خواهد داشت اما هر شب به مسجد حضرت ابوالفضل العباس( ع) شهرک شهید رجایی خواهد رفت، چرا که سالانه در این مسجد هر شب صدها  نفر منتظر او هستند. جوادی روز عاشورا نیز شبیه خوانی همین مسجد را اجرا خواهد کرد. حالا سوزناله های جوادی آهنگ پیشواز تلفن های همراه نیز شده است.

حاج محمدباقر منصوری: روزی که او در نوجوانی در هیات دانش آموزی انصارالمهدی( عج) اردبیل به اجرای دعای توسل می پرداخت، هم هیاتی هایش آینده درخشانی را برای او متصور بودند. همینطور هم شد و به زودی منصوری نوجوان در کنار مداحان نامدار اردبیل به اجرا پرداخت تا جایی که اجرای لبیک یا حسین او در تاسوعای سال 91 ماندگار شد. امسال او در مسجد محله اوچ دکان مداحی خواهد کرد.

حاج عبدالله داداشی و برادرش: این مداح جوان نیز کار خود را از هیات های قرآنی شروع کرد و توانست با بهره گیری از اساتید مداحی و تکیه بر نبوغ خاص خود خیلی آرام اما زود سر از مسجد سرچشمه اردبیل درآورد و در مراسمات تشت گذاری و اجتماع حسینیان اردبیل یکی از گزینه های همیشگی باشد. خانواده او علاقه وافری به مداحی دارند به طوری که برادر دیگرش بهلول داداشی نیز یکی از مداحان خوش نام محلات مختلف اردبیل است. امسال برنامه اصلی عبدالله در مسجد سرچشمه مداحی و بهلول در مسجد حسینیه اجرای زیارت عاشورا خواهد بود.

کربلایی بابک مهرنیا: شاید هنوز به نوجوانی نرسیده بود که معروف شد. مهرنیا با اجرای ویژه قطعه گفتگوی رقیه( س) با امام حسین( ع) در مراسم شبیه خوانی محلات اردبیل به ویژه شهرک رجایی که با نادر جوادی به صورت دونفره انجام شد، نشان داد که آینده درخشانی در مداحی خواهد داشت. کاست اجراهای او خیلی زود دست به دست گشت. هرچند ابتدا در محله سیدآبادراه کلخوران محل تولدش مداحی می کرد اما در همان سال های اول، اجرای برنامه مسجد یساول را برعهده گرفت. او امسال هم در مسجد داشکسن به مداحی خواهد پرداخت.

حاج قربان اضحی و پسرش: او حالا یکی از پیشکسوتان مداحی اردبیل است. مداحی در شهرک رجایی، شهر هیر و مساجد محلات مختلف اردبیل او را به اندازه کافی صاحب تجربه نمود تا جایی که این هنر را به دو فرزندش نیز یاد داد تا جریان مداحی در خانواده وی تبدیل به یک حسنه ماندگار شود. حاج قربان اضحی امسال در مسجد محله آبروان خواهد بود و پسرش حاج بهزاد اضحی نیز حسینیان مسجد محله جعفریه را از عشق حسینی سیراب خواهد کرد.

اسفندیاری ها: حاج علیرضا اسفندیاری هم از آن جمله مداحانی است که شور حسینی از سنین کودکی در وجودش رخنه کرده است و خانواده ای مداح پرور دارد. گفته می شود از خانواده اسفندیاری چند نفر مداح هستند. حاج علیرضا اسفندیاری محرم امسال در مسجد محله اوج دکان خواهد بود و کربلایی داور اسفندیاری هم مداحی مسجد محله عالی قاپو را اجرا خواهد کرد.

کربلایی عادل مجیدی: این مداح خوش صدا نیز به سبب بهره گیری از سبک های پسندیده از شهرت ویژه ای مخصوصا در بین جوانان برخوردار است. او از 20 سال پیش مداحی را آغاز کرده است و اینک مدیریت هیات عاشقان حضرت زینب( س) اردبیل را برعهده دارد. مجیدی امسال در مسجد محله اکبریه خواهد بود و پیش از اجرا در این مسجد، به روستائیان روستای آق بلاغ آقاجان خان خدمت خواهد کرد.

دیگر مداحان معروف اردبیل: امسال مداحان شهیر اردبیلی در مساجد متعدد برای حسینیان لحظات عاشقانه ای را فراهم خواهند آورد. حاج بهروز سرباز مسجد محله پیرعبدالملک را اجرا می کند. حاج بهروز سیفی در خدمت حسینیان کوچه علی خواهد بود که در مسجد این محله گردهم خواهند آمد. کربلایی مسعود غفرانی در مسجد محله باغمیشه و کربلایی محمد پناهنده در مسجده میرزاده خانتم حسینیه اجرای مداحی خواهند داشت. استاد عبدالحسین نجارباشی در مسجد کلخوران خواهد بود و کربلایی میر کاظم سیدی به مسجد محله اجیرلو می رود.

حاج کیوان جباری در مسجد داشچیلار و مداح شهیر و روشن دل حاج حجت پروین فر در مسجد آقاکاظم عاشقان را به فیض خواهند رساند. حاج یوسف حسین پور در مسجد محله معجز و کربلایی حسین میراضی در مسجد قدس اجرای مداحی می کنند. اما عاشقان حسینی در مسجد میرزا بخشعلی اردبیل منتظر حاج زینی نعمت الهی و حسینیان مسجد سادات منتظر کربلایی یاسر خاکپور باشند.

اما دو مداح جوان نیز مساجد عباسیه و جمعه مسجد را لبریز از شور و شعور حسینی خواهند کرد. حسن کلاهی در مسجد عباسیه و حسن نعمتی در جمعه مسجد مداحی می کنند. مسجد حاج حسینعلی با مداحی قاسم عادلی و مسجد ملاهادی با مداحی حاج قادر ساعی از حال و هوای حسینی برخوردار می شود.

شاعران حسینی کجا هستند: اما ماه محرم فرصتی است تا علاوه بر عرضه آثار فاخر شاعران حسینی توسط مداحان و ذاکران، برخی از شاعران نیز خود پشت تریبون حاضر شده و حسینیان را به فیض برسانند. در همین راستا استاد حسین غفاری در مسجد حاج قهرمان با سبک و سیاق خاص خودش به شعر گفتن می پردازد. استاد هادی با چهره آرامش در مسجد سادات شعر خواهد گفت. استاد شاهی در مسجد محله تازه شهر سربند سیاه خود را خواهد بست و به سرودن اشعار حماسی و عاشورایی خواهد پرداخت و یک شاعر جوان یعنی نوید آسال در مسجد رقیه راه انزاب نوای حسینی سر خواهد داد.

یادداشت :مهران محمدي – روزنامه نگار