‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ‌ه‍م‌ ‌اک‍ن‍ون‌ ب‍‍ا 200 ‌ه‍ز‌ار ن‍ف‍ر ج‍م‍‍ع‍ی‍ت‌، ب‍‍ا سه ب‍خ‍ش‌ و بیش از 200 روس‍ت‍‍ا ب‍ع‍ن‍و‌ان‌ اولین ش‍‍ه‍ر پ‍رج‍م‍‍ع‍ی‍ت‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ اردبیل م‍ح‍س‍وب‌ م‍‍ی‌ ش‍ود.

شهرستان پارس آباد مغان پس از پیروزی انقلاب اسلامی با بهره مندی از ظرفیت های کم نظیر در بخشهای مختلف توانسته است به دستاوردهای بزرگی در حوزه های مختلف، کشاورزی، صنعتی و هوایی دست یابد. روندی که خودکفایی در تولید گندم، قطب تولید بذر ذرت، سورگوم، تولید آبمیوه و کنسانتره، شیرخشک، موتور محرک صنایع تبدیلی غذایی، جهش فولاد سازی و رشد سرمایه گذاری خارجی را به همراه داشته است.

البته نمونه های زیادی از دستاورد های انقلاب اسلامی در این خطه مرزی از میهن را می توان برشمرد اما در این گزارش تنها به گوشه هایی از پیشرفت های چشمگیر صنعتی و کشاورزی، هوایی و ... اشاره می شود.

اگر بخواهیم گوشه هایی از دستاوردهای بخش کشاورزی و صنعتی در پارس آباد مغان را به عنوان بخش کوچکی از خدمات نظام مقدس جمهوری اسلامی بررسی کنیم، درمی یابیم که امروزه پارس آباد در بخش کشاورزی و صنعتی توانسته با بهره گیری از دو شرکت کشت و صنعت دامپروری مغان و پارس به قطب تولید کننده فرآورده های لبنی و دامی در کشور بپیوندد.

آغاز تحول بر پهنه دشت مغان و چاره انديشي‌ها در جهت بهره‌برداري بهينه از بياباني كه قبل از شروع برنامه‌هاي عمراني به مارستان معروف بوده و آثاري از كشت و زرع در آن موجود نبوده است به سال 1327 برمي‌گردد و به دنبال آن فعاليت‌هاي عمراني دولت وقت با سرمايه‌گزاري‌هاي عظيم و همكاري كارشناسان داخلي و خارجي آغاز و مقدمات استفاده صحيح از آب قعرالدشت رودخانه ارس و ساير پتانسيل‌هاي خدادادي موجود منطقه، فراهم شد و در ادامه اين فعاليت‌هاست كه فعاليت‌هاي مربوط به احداث سد ميل مغان و شبكه عظيم آبياري از سال 1347 شروع و در سال 1351 مورد بهره‌برداري قرار گرفت و در همين سال بود كه وزارت كشاورزي، مجتمع كشت و صنعتي را با نام طرح كشت و صنعت و دامپروري مغان در سطح 63 هزار هكتار از 350 هزار هكتار اراضي خالصه دولتي، تأسيس و فعاليت‌هاي خود را آغاز کرد.

با به زير كشت رفتن اولين قطعات تسطيح نشده بصورت زراعت ديم، فعاليت توليد در كشت و صنعت و دامپروري مغان آغاز شد كه بسرعت با تسطيح اراضي و بهره‌گيري از آب، به زراعت فارياب تبديل و بدينسان نظام بهره‌وري از زمين، عملاً از شكل مرتع قشلاقي متوسط و فقير به شكل زراعت مكانيزه تغيير يافت. خوشبختانه شروع عمليات اصلي اين شركت، همزمان با پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي بوده است. زيرا در سايه حمايت‌هاي همه جانبه و توجهات ويژه مسئولين وقت نظام مقدس جمهوري اسلامي و بكارگيري مشاوران ، متخصصان و كارشناسان رشته‌هاي مختلف كشاورزي و صنايع ، امكاناتي براي اين شركت فراهم شد كه به كانون پيشگام در عرصه توليد، ترويج و آموزش كشور تبديل گردد.

نظر به اهميت بالاي اين بنگاه بزرگ ملي در چند سال اخير و اقدامات اصلاحي مؤثر صورت پذيرفته در جهت اصلاح ساختار، افزايش بهره‌وري، بهبود كمي و كيفي توليد و توسعه فعاليت‌هاي توليد بذر‌هاي مختلف (‌گندم – جو – ذرت – كلزا – چغندر قند)، تليسه (نژاد اصيل)، نوسازي ناوگان مكانيزاسيون زراعي، ايجاد كانالها و شبكه‌هاي آبرساني، پروسس ميوه و خوراك دام و واحدهاي صنعتي و نيز واگذاري بسياري از فعاليت‌ها به بخش خصوصي، افق جديدي در آينده آن گشوده است.

شركت سهامي كشت و صنعت مغان در اوایل انقلاب با اینکه در مسير تكاملي خود، فراز و نشيب‌هاي بسياري را متحمل شده، اما با بينش متعهدانه و كار شبانه‌روزي مديران و با پايمردي و پشتكار كادر صحرائي و فني و ستادي خود، پس از پیروزی انقلاب اسلامي توانسته است با پيگيري در جهت نيل به اهدافي كه مختصراً به آن اشاره شد، در منطقه محروم مغان، منشاء خير و بركت شده و اين اثر به ياري خداوند سبحان تا کنون ادامه دارد.

اينك با توجه به خواسته‌ها و انتظارات مسئولين از بخش، نياز شديد زارعين و كارشناسان اجرائي سازمان‌هاي كشاورزي به آموزش‌هاي عملي كشاورزي و بويژه بالا رفتن سطح آگاهي كشاورزان كشور نسبت به سلامت و بهنژادي نهاده‌هاي مصرفي و نقش و ارزش به سزاي كاربرد بذرهاي اصلاح شده، نهال مرغوب و تليسه اصيل در افزايش قاطع توليد، اين شركت در نظر دارد كه در ادامه راه خود، همگام با سياست‌هاي اقتصادي كشاورزي نوين جهاني، در فعاليت‌هاي خود تحولي ايجاد کرده و در عرصه توليد و تكثير بذرهاي مرغوب گندم، جو، ذرت، چغندر قند، يونجه و سويا، توليد نهال و توليد تليسه براي پاسخگوئي به انتظارات و تأمين نياز واحدهاي توليدي كشور، به صورت جدي نقش آفريني نمايد.

روشن است كه تحقق اين فعاليت‌ها، امكانات و رسیدن به جايگاه ويژه كه بستر كم نظير آن در كشت و صنعت مغان به طور كامل فراهم شد پس از پیروزی انقلاب اسلامی به بار نشست. بستري كه به ياري خداوند منان همچنان به سوي تكامل پيش خواهد رفت.

با توجه به فرآيند تكاملي شركت کشت و صنعت مغان و پارس با قاطعيت مي‌توان گفت كه اين دو شركت منشاء اصلي عمران و آباداني دشت مغان بوده است بطوري كه روستاي یک هزار نفري پارس آباد در سايه اين شركت ها پرخير با مهاجر پذيري و اسكان عشاير به اولین شهر بزرگ استان اردبيل تبديل شده است و وجود كشاورزان پيشرو كشوري و توسعه كشاورزي مكانيزه در دشت مغان مؤيد تأثير ترويج و آموزش آن بوده است و چه بسيار كارشناساني كه با كسب تجارب علمي و عملي در اين بنگاه های بزرگ در عرصه‌هاي ملي منشاء خدمت و اثرگذاري شده اند و توليدات بذري، دامي و باغي (نهال) اين شركت ها موجب افزايش ثروت ملي در تمام نقاط كشور شده است.

امروزه شرکت های کشت و صنعت دامپروری مغان و پارس با داشتن اراضی وسیع کشاورزی، دو هزار و 600 هکتار باغ های میوه، مجتمع بزرگ دامپروری، کارخانه قند، لبنیات، فرآوری میوه و چند واحد تولیدی دیگر از شرکت های منحصر بفرد کشور است.

یکی دیگری از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی در پارس آبادمغان، داشتن فرودگاه در این شهرستان مرزی است؛ فرودگاه پارس آباد مغان  با متراژ 170 هکتار به عنوان قدیمی ترین فرودگاه استان اردبیل در سال 1352 تاسیس و در سال 1381 از شركت كشت و صنعت و دامپروری مغان جدا و تحویل شركت مادر تخصصی فرودگاه های كشور شد و سند آن بعد از 12 سال همزمان با سی پنجمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی  به طور رسمی به نام شرکت فرودگاههای کشور انتقال یافت.؛ این فرودگاه بدلیل قرار گرفتن در نقطه صفر مرزی و همسایگی با کشور جمهوری آذربایجان از اهمیت زیادی برخورداری است. این فرودگاه هم اکنون بعلت تعریض و روکش باند تعطیل است که پس از اتمام، پروازهای مسیر تهران- پارس آباد دوبار برقرار شده و قابلیت پذیرش هواپیمای فوکر 100 را نیز خواهد داشت.

از دیگر دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی در شهرستان پارس آبادمغان، تاسیس گمرک در بخش اصلاندوز مغان بود، اما در اوايل دهه 90 ميلادي جنگ بین آذربایجان و ارمنستان بر سر مالكيت «قره باغ» باعث تیرگی روابط این دو کشور همسایه شد و این امر موجب تعطیلی گمرک اصلاندوز شد. با اين اوصاف پس از پیزوطی انقلاب اسلامی وجود اين گمرك فرصت بي بديلي است كه به سبب تعطيلي شدن به راحتي و بدون كوچكترين استفاده، منافع آن را از دست مي دهيم.

 - فعالیت بیش از 85 واحد صنعتی تولیدی فعال و نیمه فعال در شهرستان

- بهره مند شدن 72 روستای شهرستان و همچنین تمامی خانوارهای شهری پارس آباد مغان از نعمت گاز خانگی

- بهره مند شدن 100 درصدی روستاها و مناطق شهری پارس آباد از نعمت برق و بهره مند شدن بیش از 20 روستای شهرستان و 100 دصدی پارس آباد از نعمت آب شرب

- در حال حاضر 19 واحد تولیدی و صنعتی در شهرک صنعتی شهرستان وجود دارد

- تکمیل 83 هزار هکتار از اراضی پایاب شبکه آبیاری خدا آفرین با ایجاد اشتغال برای 186 هزار نفر

- توسعه سیستم انتقال مخابراتی در مراکز ۱۹ گانه تابعه شهرستان پارس آباد و برخورداری 100 درصدی مردم از تلفن ثابت

- تجهیز بیش از 1800 هکتار از زمین های دیم به سیستم نوین آبیاری تحت فشار

- قبل از انقلاب به طور میانگین ۷۰ درصد مردم پارس‌آباد بیسواد و از سواد خواندن و نوشتن محروم بودند اما پس از پیروزی انقلاب با اجرای طرح مبارزه با بیسوادی، گام های بلندی در این راستا برداشته شد به طوری که 90 درصد مردم این شهرستان با سواد هستند.

-  در ب‍خ‍ش‌ ب‍‍ه‍د‌اش‍ت‌ و درم‍‍ان‌ قبل از انقلاب ت‍ن‍‍ه‍‍ا دو یا سه درمانگاه در‌ پارس آباد وج‍ود د‌اش‍ت‌ ‌ام‍‍ا پس از پیروزی انقلاب اسلامی اک‍ن‍ون‌ دو ب‍ی‍م‍‍ارس‍ت‍‍ان‌ و 7 م‍رک‍ز ب‍‍ه‍د‌اش‍ت و درم‍‍ان در این شهرستان ب‍ه‌ م‍ردم‌ خ‍دم‍‍ات‌ ‌ار‌ای‍ه‌ م‍‍ی‌ د‌ه‍د.

- در ب‍خ‍ش‌ ‌آم‍وزش‌ ‌ع‍‍ال‍‍ی‌ ‌ه‍م‌ ‌اک‍ن‍ون‌ سه و‌اح‍د د‌ان‍ش‍گ‍‍ا‌ه‍‍ی‌، دو موسسه جامع علمی کاربردی و یک موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی در شهرستان پارس آباد ف‍‍ع‍‍ال‍ی‍ت‌ د‌ارد.

- جهش تولید در پرورش تلیسه (نژاد اصيل) و خوراک دام و خودکفایی شهرستان در این بخش از دیگر موفقیت هایی به شمار می رود که سبب شده این شهرستان از یک وارد کننده به صادرکننده تلیسه و خوراک دام تبدیل شود.

با این حال شهرستان پارس آباد ظرفیت های مغفول مانده زیادی نیز دارد که به خاطر مسائل و مشکلاتی هنوز توجه ویژه ای بدان ها نشده است که امیدواریم در سال های آتی با توجه جدی دولتمردان و مسئولین این شهرستان، پیشرفت ها و توسعه های روز افزون پارس آباد را در سایه همدلی و اتحاد مسئولان، شاهد باشیم.

کارخانه قند مغان

دامپروری کشت و صنعت و دامپروری مغان

تولید شیرخشک در کشت و صنعت مغان

تولید شیر مغانه

تولید دوغ مغانه

باغات کشت و صنعت مغان

 زمین های حاصلخیز و خودکفایی در تولید محصولاتی همچون گندم